«Ο φόβος τρώει τα σωθικά / η κακοφωνία προκαλεί φόβο»

Αγαπητές συναδέλφισσες και συνάδελφοι,

«Ο φόβος τρώει τα σωθικά» είναι ο τίτλος μιας ταινίας του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ του 1974. Δεν χρειάζεται να την έχετε δει, αλλά η σκόπιμα εσφαλμένη γραμματική της πρότασης μου έχει στοιχειώσει το μυαλό (ο γερμανικός τίτλος «Angst essen Seele auf» σημαίνει «Φόβος τρώω ψυχή» και οφείλεται στα σπασμένα γερμανικά του πρωταγωνιστή). Φόβο νιώθουμε όλοι μας. Νιώθουμε φόβο για μια απώλεια, φόβο στις σχέσεις μας, φόβο μήπως αποτύχουμε και φόβο για τον θάνατο. Είναι αμέτρητοι οι λόγοι για τους οποίους μπορεί να φοβάται ένας άνθρωπος. Οι Γαλάτες στον Αστερίξ και Οβελίξ φοβόντουσαν διαρκώς ότι θα τους πέσει ο ουρανός στο κεφάλι. Ναι, τώρα γελάμε. Αλλά μήπως όλες οι φοβίες δεν είναι κάπως παράλογες, σουρεαλιστικές και τρομακτικές; Να ξυπνάμε κάθιδροι, με τον εφιάλτη να μας κατατρέχει ακόμα και με αρχέγονους ενστικτώδεις φόβους να μας βασανίζουν. Λοιπόν, εμένα μου συμβαίνει συχνά. Και μερικές φορές μου παίρνει μια-δυο ώρες, μέχρι να καταφέρω να διώξω και πάλι τα θολά και σκοτεινά φαντάσματα του φόβου. Λένε ότι ο φόβος είναι στο πετσί μας, δηλαδή βαθιά μέσα μας. Αλλά τι να γίνει. Ο φόβος είναι απλώς κάτι φυσιολογικό, όπως πολλά άλλα πράγματα στη ζωή που δεν μας αρέσουν. 

Ξέρετε τι μου προκαλεί τον περισσότερο φόβο αυτήν τη στιγμή; Αυτή η κακοφωνία – στα σουηβικά «Vielerlei-Geschwätz», δηλαδή «ασυναρτησίες διαφόρων ειδών» – από τα κέντρα ισχύος και τις αρχές της ομοσπονδίας και των κρατιδίων, από κέντρα αρμοδιοτήτων, προπύργια γνώσης, εργοστάσια σκέψης και talkshow, που αντηχεί στα αυτιά των γεμάτων ανασφάλεια πολιτών. Ο ένας ειδικός/ πολιτικός προειδοποιεί για πρόωρη άρση των μέτρων, ενώ ο άλλος φορώντας τα γυαλιά του υπουργού Υγείας βλέπει ήδη φως στο βάθος του τούνελ. Ο ένας λέει το ένα και την ίδια στιγμή ο άλλος κάτι άλλο. Προκαλούν διαρκώς φόβο, δίνουν τροφή για σκέψη, προειδοποιούν, προτρέπουν, ζητούν, αποδοκιμάζουν, υπενθυμίζουν, φυσικά συζητούν επίσης πολύ σοβαρά και συμβουλεύονται άλλους ειδικούς και πολιτικούς του κύκλου. Και σε κάθε περίπτωση, δεν θέλουν να επιτρέψουν επουδενί κάτι διαφορετικό, αλλά ίσα - ίσα επιθυμούν μόνο να αντικρούσουν ή να εμποδίσουν με σθένος την άλλη πρόταση ή έστω να τη θέσουν υπό αμφισβήτηση.

Προστατευτική μάσκα ναι ή όχι; Ή ίσως... «Καμία θέση εργασίας δεν θα χαθεί». (Υπουργός Οικονομίας Άλτμαϊερ). Και από τη μια στιγμή στην άλλη: «Πρέπει να προετοιμαστούμε για σοβαρές, βαθιές και παρατεταμένες περικοπές» (Υπουργός Οικονομίας Άλτμαϊερ). «Σύντομα θα έχουν όλα περάσει». «Άρα πριν το Πάσχα ή την Πεντηκοστή, η γρήγορη ή αργή επανεκκίνηση δεν θα βοηθήσει σε τίποτα». Νιώθουμε φόβο μπροστά στο άγνωστο, όταν δεν γνωρίζουμε τίποτα. Για παράδειγμα, στο σκοτάδι (ή όταν κάποιος είναι τυφλός – ή τον κυβερνούν τυφλοί). Είναι πραγματικά τρομακτικό όταν ακούμε προσεκτικά κάποιους άλλους (π.χ. τις αρχές), οι οποίοι δεν γνωρίζουν επίσης τίποτα, αλλά ενεργούν σαν να γνώριζαν. Κάποιος λέει τέτοιες «χαζομάρες» μετά από μια μεγάλη μέρα ή όταν θέλει να κερδίσει τις εκλογές. Και πρέπει φυσικά να πουν κάτι στους πολίτες και στον λαό, στους φοβισμένους και ταραγμένους. Πρέπει απλώς να το έχουν συμφωνήσει, να το τεκμηριώσουν ως έναν βαθμό και να το στηρίξουν σε δεδομένα. Αλλά νά’σου που ο ένας εκπρόσωπος του λαού γυρίζει στην κάμερα με σφιγμένο μέτωπο από την αγωνία και μας προειδοποιεί να μην δούμε την κρίση ως δρόμο ταχύτητας, αλλά μάλλον ως μαραθώνιο. Ενώ, παράλληλα, ο συνάδελφός του από το άλλο υπουργείο ή την άλλη παράταξη αναγνωρίζει ήδη την επιπέδωση της καμπύλης - ιδίως με τα χθεσινά νούμερα από το ινστιτούτο Robert Koch.

ΑΥΤΟ προκαλεί φόβο και μας κάνει να διερωτόμαστε ποιος πραγματικά γνωρίζει κάτι, τι συμβαίνει και τι πρέπει να κάνουμε. Και μετά έρχεται η επόμενη ερώτηση: γιατί τόσοι αξιωματούχοι, επιστήμονες, πολιτικοί και ειδικοί να παριστάνουν ότι γνωρίζουν κάτι, ακόμη και το τι πρέπει να γίνει άμεσα και χωρίς καμία εναλλακτική – και να θέλουν μάλιστα να μας το πουν; Είναι πραγματικά αστείο όταν κάποιος εξηγεί και υπαγορεύει σε εμάς τους πολίτες τι πρέπει να κάνουμε και τι να αφήσουμε, βασιζόμενος σε υποθέσεις, μισές αλήθειες, προσωπικές απόψεις και ασυντόνιστες διαδικασίες. Ανεξάρτητα αν φαντάζει λογικό ή σωστό. Εντάξει λοιπόν, αν το κοντινό μου κατάστημα εξοπλισμού DIY στη Βαυαρία έχει κλείσει λόγω κορωνοϊού, τότε θα πάω απλώς με το αυτοκίνητο στη Βάδη-Βυρτεμβέργη. Όχι, κανείς δεν θέλει να προκαλέσει σύγχυση, αλλά ακριβώς αυτό συμβαίνει τώρα – ή μάλλον, γίνεται τώρα. Δεν λέω ότι μας λένε ψέματα – ορισμένες δηλώσεις οφείλονται σε καθαρή απόγνωση (ή ελπίδα) και κάποια λεγόμενα αποκαλύπτουν μια διχοτομημένη σχέση μεταξύ των γεγονότων και της αλήθειας. Την εμπιστοσύνη τη χτίζεις με άλλον τρόπο. Αλλά να υποδαυλίζεις τον φόβο...

ΕΜΕΙΣ παραμένουμε γεμάτοι αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία, χωρίς φόβο και δημιουργικοί!!

Δικός σας

Ernst Prost

Διευθύνων Σύμβουλος