• 20-05-2020

“Zo mak als een lammetje?”

LIQUI MOLY-directeur Ernst Prost over handelen in crises

Beste collega's,

Een ongeluk zit in een klein hoekje... Niets gaat vanzelf... Alles wat fout kan gaan, zal fout gaan...

Nee, eerst even iets heel anders: u heeft vast gemerkt, dat ik iedere dag op het middaguur een vliegtuig met onze reclamebanner boven Ulm en vooral ook boven ons bedrijf laat vliegen. Een kleine begroeting aan onze thuisstad en grote uiting van dank aan jullie allemaal! Superleuk toch, en dat voor maar € 250 :-) :-)

Nu dan over wat ik u wil vertellen.

Bedrijven zijn net mensen. Je hebt sterken en zwakkeren. En mensen worden ook weleens ziek. Veel eigenschappen van ons lichaam maken buitengewone prestaties mogelijk, terwijl andere kenmerken een beperking of aandoening vormen, of zelfs dodelijk kunnen zijn. Ons levensdoel is, onze sterke kanten te ontwikkelen en onze zwakheden uit te bannen. Als je alleen het ene doet en het andere nalaat, blijf je met een probleem zitten, hoe je het ook wendt of keert. Je kunt alleen effectief aan je sterke kanten blijven werken als je niet gehinderd wordt door je zwakke kanten. Ik geloof dat wij dat heel goed doen, mede omdat we eerlijk en nietsontziend zijn voor onszelf bij de analyse van onze krachten en zwakheden. Met mooie praatjes kom je tenslotte nergens.

En natuurlijk wordt iedereen weleens ziek, voel je je rot en kun je niet presteren zoals je zou willen – dat geldt voor bedrijven net zo goed als voor mensen. En de problemen dienen zich natuurlijk ook altijd allemaal tegelijk aan. Dat hoort bij het leven, ook voor ondernemingen. Net als bij iedere verantwoordelijke heelmeester, begint de behandeling met de diagnose. Je weet al snel of het echt alleen een pukkel op je achterwerk is waar je liever niet op gaat zitten bij de lunch, maar die verder niet levensbedreigend is – of toch iets anders, wat nadere aandacht behoeft. Bij ondernemingen is dat niet anders. Wanneer je weet waar je aan toe bent, is het natuurlijk zaak om snel in actie te komen. En dat is precies het punt waarop wij nu staan! We zijn zwaar geraakt door de coronacrisis.

Met sommige aandoeningen kun je leven, andere moeten behandeld worden, nog andere uitgeroeid met wortel en tak, zodat ze niet nog grotere schade kunnen veroorzaken. Je moet er dus zeker naar laten kijken. Want je wilt natuurlijk niet dat je pukkel onverhoopt gaat zweren. En als het nodig is, moet je tijdig ingrijpen. 'Voorkomen is beter dan genezen', zoals iedereen weleens bij de dokter zal hebben gehoord. En 'Geef het kwaad geen kans', één van mijn favoriete lijfspreuken, kent u vast ook.

Bij iedere aandoening van het lichaam, de ziel en de geest, is het ook voor een bedrijf zaak om steeds optimistisch te blijven, er het beste van te maken, niet op te geven en er alles aan te doen zo snel mogelijk beter te worden. Crises horen bij het zakendoen, zoals ziekte bij het leven horen. Zolang ik me kan herinneren zijn er dingen gebeurd, jaar in, jaar uit, waar niemand op zat te wachten. Maar die toch gebeurden, en het hoofd geboden moesten worden. Mijn strategie: geen paniek schoppen, rustig en nuchter te werk gaan, de problemen vaststellen en deze daadkrachtig aanpakken. Er iedere dag weer tegenaan gaan, vlijtig en gemotiveerd, volhardend en met vertrouwen, het liefst ook vrolijk en met humor. Jezelf informeren, leren over het probleem, vooruit kijken en stevig aanpakken. Dat is mijn raad aan ons.

Dan is de Wet van Murphy – de tekst in de kop van dit schrijven – ook niet zo angstaanjagend meer. Want als je iets al weet, kun je je erop voorbereiden en voorkom je verrassingen en teleurstellingen. Het draait allemaal om hoe we in het leven staan, en hoe we ons werk opvatten. Een kwestie van mentaliteit dus. Zoals ik het zie, gaat het met ons door corona en de lockdown momenteel niet zo goed. We kunnen nu dan ook niet op onze lauweren rusten, genieten van successen of ons verliezen in spielerei. Nu gaat het erom van dik hout planken te zagen, als we niet zélf tussen zes planken willen eindigen. Lieve mensen, ik ben een perfectionist. Ik houd niet van half werk. En ik ben een slechte verliezer :-) – ik wil altijd winnen, samen met jullie en onze zakelijke vrienden wereldwijd!

Daarom wil ik jullie vragen, projecten en activiteiten van achteren naar voren te benaderen. Dus uitgaande van het resultaat, en van de effecten van onze beslissingen voor alle betrokkenen. Uitgaande van de consequenties van waar je aan begint. Of wat je nalaat.

We moeten goed duidelijk hebben welk eindeffect ons handelen heeft, voordat we met z'n allen weer ten strijde trekken. Of juist niets doen. Wat kost een project onder aan de streep? Hoeveel tijd gaat het kosten? Wat komt er allemaal bij kijken? Wat betekent een beslissing voor ons en onze klanten? En de hamvraag: is het eigenlijk wel echt nodig en zinvol? Planningshorizonnen worden meestal te dichtbij gelegd. Dan kun je er eigenlijk al van uitgaan dat je onaangenaam verrast wordt als er dingen mislopen of 'onverwacht' gebeuren. Denk dus alsjeblieft drie keer na voordat je ergens aan begint, wat de consequenties kunnen zijn voor onszelf en het grotere geheel, wat we eraan hebben en wat er allemaal bij komt kijken om het doel te bereiken. Ook onze hulpbronnen zijn eindig... Tijd is geld, en iedere vorm van verspilling is zonde.

We hebben momenteel last van allerlei zeer onaangename omstandigheden. In wezen kunnen alle schokken die wij doormaken worden teruggevoerd op het coronavirus en de reacties en ingrijpende beslissingen van de politiek wereldwijd. Bang zijn voor pijn en in paniek raken door massahysterie is maar al te menselijk, maar irrationeel. Zie daar de samenhang tussen ziekte, economie en psychologie... En door deze warboel zijn we nu in een economische crisis beland. De schade is inmiddels voor duizenden ondernemingen in bijna alle branches onherstelbaar. Met verliezen, faillissementen, arbeidstijdverkorting, ontslagen tot gevolg. Mensen, gezinnen, bedrijven en hele landen worden meegezogen in deze afschuwelijke maalstroom.

Wat te doen in een crisis? Je concentreren op wat er toe doet! Geen onnodige afleiding. Geen verspilling van tijd en geld. En geen tijd om wensdromen na te jagen of te vluchten in valse waarheden. Nu zijn de pragmatici, de werkers, de doeners nodig. 'All hands on deck', zoals ze in het Engels zeggen, wanneer de inzet van echt iedereen wordt gevraagd om te zorgen dat het schip niet zinkt.

Laat ik duidelijk zijn: als we de komende maanden niet alles op alles zetten, zijn we overgeleverd aan de elementen. Laat ons schouder aan schouder, en even schitterend en gepassioneerd als sinds het uitbreken van de crisis, verder strijden! U zult mij aan uw zijde vinden.

Hartelijke groet,

Ernst Prost